“We hebben een tank nodig, op dit plein. Hij móét morgen rijden. Lukt dat?” De blik van de regisseur is indringend. De gemiddelde persoon zou bij deze vraag waarschijnlijk flink gaan zweten. CMD alumnus Koos antwoordt: “Is goed. Hoe zeg je ‘tank’ in het Hongaars?”.
Creativiteit is meer dan dingen maken
Het leuke van Tegenlicht is dat het geen vast format heeft. Per aflevering wordt er bepaald welk format het beste bij het verhaal past. De gemene deler: het gaat altijd over future affairs. Het is dus geen verslaglegging, maar vooruit kijken. De wereld van morgen op het gebied van politiek, economie, maatschappij, technologie en wetenschap. Hoe ziet die eruit?
Bekijk het AI gestuurde Archief van Tegenlicht →
“Ik ben degene die dingen regelt, dat zit in mij,” vertelt Koos van de Merbel. In 2018 studeerde hij af bij CMD LWD, inmiddels is hij al een tijd werkzaam bij de VPRO. Sinds anderhalf jaar als producer van Tegenlicht. Daarvoor als assistent producer bij In Europa, een serie over geschiedenis. “Je moet creatief zijn om hier te kunnen functioneren.” vertelt Koos over zijn baan. “Creativiteit wordt vaak gezien als het maken van een eindproduct, maar het zit ook juist in het hele proces daar naartoe. Bij Tegenlicht beginnen we altijd met een idee. Dat kan een interessante spreker zijn, een thema, of iets anders. Die ideeën komen van iedereen die een onderdeel uitmaakt van ons team.”
De aflevering van In Europa waarin een tank gebruikt zou worden, die ging helaas niet door. Al had Koos de tank wel geregeld. “Dat was nog niet eens het gekste verzoek, ik zou ook zomaar de vraag kunnen krijgen om een nep-kalasjnikov te regelen voor opnames. Als ik zo’n vraag krijg, ga ik meteen denken in oplossingen. Het mooie is dat mensen je ook vaak willen helpen. Ik begin met bellen, krijg veel tips en uiteindelijk kom ik dan wel bij iemand uit die heeft wat ik nodig heb.”
“Bij een van de afleveringen bedacht de regisseur dat de camera moest bewegen tijdens het filmen. Super kort dag en op locatie. Dan gaan mijn creatieve radertjes meteen draaien. De oplossing? Ik regelde een golfkarretje.”
In de rijdende trein
“Ik ben blij dat ik de keuze heb gemaakt om CMD LWD te gaan doen. Een van de belangrijkste dingen die ik hier heb geleerd is het meebewegen. Wat misschien nog wel belangrijker is dan toepasbare kennis, want die blijft veranderen en is achterhaald voor je er erg in hebt. De mindset is misschien nog wel belangrijker dan de skillset.”
“De redactie van Tegenlicht is echt een rijdende trein. Het kan best een intellectueel programma zijn, met complexe materie. Tijdens een vergadering kom je dan in een soort lawine van mensen terecht waar je tegenop moet kunnen boksen. Anders raak je ondergesneeuwd. Een CMD’er is daar niet bang voor, tijdens de opleiding heb je al geleerd om te werken in een team. Dat merk ik hier ook regelmatig bij stagiaires die van andere opleidingen komen, die vinden het veel moeilijker om hun draai te vinden in deze organisatie.”
Van stagiair naar stagebegeleider
Op een vrijdagmiddag solliciteerde Koos op een stageplek bij Tegenlicht. Maandagochtend werd hij gebeld en sprong hij direct in de trein om diezelfde middag in Hilversum zijn sollicitatiegesprek te doen. Hij zat nog in de trein toen het telefoontje kwam. “En toen had ik opeens een stageplek, bij een grote productie! Dat vond ik toen wel heel erg gaaf.”
Inmiddels zijn we heel wat jaren verder en is Koos gepromoveerd van stagiair naar stagebegeleider. “We hebben hier regelmatig CMD stagiaires rondlopen. Wat echt typisch is voor de CMD’er is dat ze niet bang zijn om iets aan te pakken. Ook niet wanneer het jargon ze om de oren vliegt, ze gaan gewoon op onderzoek uit zodat ze weten wat het betekent. Ze schieten niet in de paniek.”
Creatieve duizendpoot in de klassieke omroepwereld
“De omroepwereld is in sommige vlakken misschien wel wat ouderwets,” zegt Koos voorzichtig. “De functies hier zijn sterk afgebakend. Ik ben de enige producer die ook in Avid (montagesoftware, red.) werkt. Of ik knutsel snel iets in elkaar in Illustrator voor in een e-mail. Dat scheelt heel veel tijd en gedoe. Maar veel medewerkers lopen hier al rond sinds de tijd dat film nog op een rol zat. Dat is nu heel anders, we zitten te springen om meer digitale ervaring!”
Koos van de Merbel
Aan ambitie bij Koos van de Merbel geen gebrek. Hij maakt het onmogelijke mogelijk als producer bij VPRO Tegenlicht, waar hij ooit begon als stagiair. Deze oud CMD’er gaat het nog ver schoppen, dat weten we zeker.